sábado, 29 de janeiro de 2011

Eugénio de Andrade - Dringend


Dringend

De liefde dringt.
Een boot op zee dringt.

Het is dringend om bepaalde woorden uit te roeien,
haat, eenzaamheid en wreedheid,
enkele klachten,
vele zwaarden.

Het is dringend om blijdschap uit te vinden,
de kussen te vermenigvuldigen en graanoogst,
het is dringend rozen te ontdekken en rivieren
en klare ochtend.

Het vált, de stilte op de schouders en het onzuivere
licht, tot het pijn doet.
De liefde dringt, het is dringend
om voort te bestaan.

Eugénio de Andrade
Vertaald door Toon Cappuyns en Germain Droogenbroodt


Eugénio de Andrade werd geboren op 19 januari 1923 in Póvoa da Atalaia en stierf op 13 juni 2005 in Oporto, waar zich ook de Stichting Eugénio de Andrade bevindt. Alhoewel het aldaar heden ten dage niet aan excellente dichters ontbreekt, is hij na Fernando Pessoa wellicht de belangrijkste moderne Portugese dichter. Vanaf 1945 publiceerde hij een dertigtal poëziebundels. Zijn werk, dat in meerdere talen werd vertaald, werd ook meermaals bekroond, ondermeer met de Luis de Camoesprijs, de belangrijkste literaire prijs van zijn land.
Het poëtisch oeuvre van de Andrade behoort tot de generatie van ná het modernisme dat in Portugal een grote bloei kende, het is werk is een van de meest persoonlijke en kritische stemmen van de tweede helft van de twintigste eeuw. Ondermeer met Mario Cesariny, Antonio Ramos Rosa en Sophia de Mello Breyner Andresen biedt die generatie een ethische, mooi gecomponeerde poëzie die zich ook voor het alledaagse interesseert. Met de jaren is zijn poëzie bondiger geworden, ook exacter, meer elegisch en serener, maar hij is steeds een aantal onderwerpen trouw gebleven: de natuur en haar relatie met de mens, de kinderjaren, de moeder, de muziek, het verlangen, de kleine genoegens van het leven en uiteraard de poëzie zelf. Natuurlijkheid, gestrengheid en verfijning vormen de polsslag van zijn poëzie. Een heldere, natuurlijke stem, niet alleen door de aanwezige natuurelementen maar ook door de natuurlijke ritmische cadans van zijn verzen die nooit geforceerd aandoet.
In een tijd van schreeuwerige leegheid en banaliteit is deze poëzie een waardige en wijze bijdrage, de lucide les van een groot dichter: een zacht gefluister in het oor, dat met de kern, het wezen van de dingen verbonden is.


Urgentemente

É urgente o Amor,
É urgente um barco no mar.

É urgente destruir certas palavras
ódio, solidão e crueldade,
alguns lamentos,
muitas espadas.

É urgente inventar alegria,
multiplicar os beijos, as searas,
é urgente descobrir rosas e rios
e manhãs claras.

Cai o silêncio nos ombros,
e a luz impura até doer.
É urgente o amor,
É urgente permanecer.

Eugénio de Andrade

sábado, 22 de janeiro de 2011

Álvaro de Campos - Het regent hard, het regent buitensporig hard…

Het regent hard, het regent buitensporig hard…

Het regent hard, het regent buitensporig hard…
Het regent en van tijd tot tijd staat er een koud wind…
Ik ben triest, alsof ik deze dag was.

Op een dag in mijn toekomst waarop het ook zo regent
En ik, aan ’t raam, opeens zal denken aan de dag van nu,
Zal ik dan zeggen ‘ach, in die tijd was ik veel gelukkiger’
Of zal ik denken ‘ach, wat een trieste tijd was dat!’
O mijn God, wat zal ik van deze dag op die dag denken
En wat zal ik mijn, en hoe; en wat zal mijn verleden zijn dat nu alleen maar heden is?...
De lucht is onbehaaglijker, nog kouder, triester
En het heerst een grote lonen twijfel in mijn hart…

20-11-1914
Fernando Pessoa via zijn heteroniem Álvaro da Campos
Vertaling August Willemsen

Chove muito, chove excessivamente...

Chove muito, chove excessivamente...
Chove e de vez em quando faz um vento frio...
Estou triste, muito triste, corno se o dia fosse eu.

Num dia no meu futuro em que chova assim também
E eu, à janela de repente me lembre do dia de hoje,
Pensarei eu «ah nesse tempo eu era mais feliz»
Ou pensarei «ah, que tempo triste foi aquele»!
Ah, meu Deus, eu que pensarei deste dia nesse dia
E o que serei, de que forma; o que me será o passado que é hoje só presente?...
O ar está mais desagasalhado, mais frio, mais triste
E há uma grande dúvida de chumbo no meu coração...

20-11-1914

Álvaro de Campos - Livro de Versos. Fernando Pessoa. (Edição crítica. Introdução, transcrição, organização e notas de Teresa Rita Lopes.) Lisboa: Estampa, 1993.
- 12.

sábado, 15 de janeiro de 2011

Álvaro de Campos - De emigrés

De emigrés

Eenzaam in grote onvriendelijke steden,
Zonder de taal te spreken die men spreekt of die men denkt,
Verminkt in hun verhouding tor de anderen,
Zij die later in hun land prat zullen gaan op hun triomfen in den vreemde.
Arme drommels zij die Londen en Parijs veroveren!
Ze keren terug naar huis zonder zich beter te gedragen of beter uit te zien,
Zeb hebben hoogstens van dichtbij gedroomd hetgeen ze zagen -
Permanente vreemdelingen.
Maar ik zal niet om hen lachen. Heb ik iets anders van mijn ideaal gemaakt?

En dat plan dat ik een hotel ooit heb gemaakt, het plan voor mijn levensverhaal?
Dat is een van de zwarte punten in de biografie die ik niet heb gehad.

Fernando Pessoa via zijn heteroniem Álvaro da Campos
Vertaling August Willemsen

Os emigrados

Sós nas grandes cidades desamigas,
Sem falar a língua que se fala nem a que se pensa
Mutilados da relação com os outros
Que depois contado na pátria os triunfos da sua estada.
Coitados dos que conquistam Londres e Paris!
Voltam ao lar sem melhores maneiras nem melhores caras
Apenas sonharam de perto o que viram —
Permanentemente estrangeiros.
Mas não rio deles. Tenho eu feito outra coisa com o ideal?

E o propósito que uma vez formei num hotel planeando a legenda?
É um dos pontos negros da biografia que não tive.

s.d.
Álvaro de Campos - Livro de Versos . Fernando Pessoa. (Edição crítica. Introdução, transcrição, organização e notas de Teresa Rita Lopes.) Lisboa: Estampa, 1993.
- 35.

sábado, 8 de janeiro de 2011

Luís Vaz de Camões - Mijn zielsgeliefde, die zijt heengegaan

Mijn zielsgeliefde, die zijt heengegaan
vroegtijdig uit dit onverzoenlijk leven,
hemelsche, zoete rust zij U gegeven,
laat mij op aarde treurig voortbestaan.

Als in de ijlten waar gij zijt, misschien
men heugnis gunt aan wat op aard bezeten,
wil dan de vurige liefde niet vergeten,
die ge in mijn oog zoo zuiver hebt gezien.

En meent ge dat U eenig nut kan geven
de groote smart, die in mijn wezen schreit,
't onheelbaar leed uit Uw verlies gebleven,

Bid dan aan God, Meester van onze tijd,
dat Hij mij even spoedig 't weerzien geve,
als uit mijn oog Hij U heeft weggeleid.

(Vertaling Marcus de Jong, uit Beknopte geschiedenis der Portugese Letterkunde, L.J. Veen, 1958)



Luís Vaz de Camões (c. 1524- Lissabon, 10 juni 1580) wordt beschouwd als Portugals grootste dichter, en was de auteur van het werk De Lusiaden (Os Lusíadas in het Portugees), geschreven in 1572. De belangrijkste literatuurprijs binnen het Portugese taalgebied, de Camõesprijs, is naar hem genoemd.


Alma minha gentil, que te partiste
Tão cedo desta vida, descontente,
Repousa lá no Céu eternamente
E viva eu cá na terra sempre triste.

Se lá no assento etéreo, onde subiste,
Memória desta vida se consente,
Não te esqueças daquele amor ardente
Que já nos olhos meus tão puro viste.

E se vires que pode merecer-te
Alguma cousa a dor que me ficou
Da mágoa, sem remédio, de perder-te,

Roga a Deus, que teus anos encurtou,
Que tão cedo de cá me leve a ver-te,
Quão cedo de meus olhos te levou.

quinta-feira, 6 de janeiro de 2011

Fernando Pessoa - Liefde is wezenlijk

Liefde is wezenlijk
tekening van Luis Lage

Liefde is wezenlijk.
Seks, slechts contingent.
Kan zijn gelijk
Of verschillend.
Een mens is geen beest:
Is vlees, maar intelligent,
Hoewel soms net ziek geweest.

Fernando Pessoa (05-04-1935)
'Selected Poems' vertaald uit het Portugees door J.Griffin, vertaald uit het Engels door Willem Minderhout.

Love is Essential

Love is essential.
Sex, mere accident.
Can be equal
Or different.
A man's not an animal:
Is a flesh intelligent,
Although sometomes ill.


O amor é essencial

O amor é essencial
O sexo é só um acidente.
Pode ser igual
Ou diferente.
O homem não é um animal:
É uma carne inteligente,
Embora às vezes doente.

sábado, 1 de janeiro de 2011

Álvaro de Campos - Soms...

Soms…
Soms heb ik gelukkige gedachten,
Gedachten, plotseling gelukkig, in gedachten
En in de woorden waar ze zich vanzelf in losmaken...
Na het schrijven, lees ik…
Waarom heb ik dit geschreven?
Waar heb ik dit vandaan gehaald?
Van waar is dit tot mij gekomen? Dit is beter
dan ikzelf…
Zouden wij op deze wereld niets dan pennen
zijn met inkt
Waarmee iemand waarachtig schrijft wat wij
hier krassen?…

Fernando Pessoa via zijn heteroniem Álvaro da Campos
Vertaling August Willemsen


Às vezes...
Às vezes tenho ideias felizes,
Ideias subitamente felizes, em ideias
E nas palavras em que naturalmente se despegam...

Depois de escrever, leio...
Por que escrevi isto?
Onde fui buscar isto?
De onde me veio isto? Isto é melhor do que eu...
Seremos nós neste mundo apenas canetas
com tinta
Com que alguém escreve a valer o que nós
aqui traçamos?...